Yüksek Proteinli Gıdalara Artan Talep: Gerçekten Faydası Var Mı?

Market raflarında krepten makarnaya, sütlaçtan pizzaya kadar sayısız atıştırmalık ve temel gıda maddesinin “yüksek proteinli” versiyonlarına rastlamak mümkün.

Ünlü İsimlerin Yüksek Proteinli Ürün Tanıtımları

Son zamanlarda, ünlü isimler de bu trende katıldı. Khloe Kardashian, iki hafta önce tanıttığı Khloud Protein Popcorn markasıyla “lezzetli bir atıştırmalık ve gün boyunca protein desteği sağlayan mükemmel bir seçenek” ifadesinde bulundu.

Benzer şekilde, Zac Efron da Ocak ayında protein içeren bir yulaf lapası duyurdu.

Yüksek Protein Ürünleri: Pazarlama Stratejisi Mi?

Fakat bu artan yüksek protein reklamları gerçekten sağlıklı bir yaşam için faydalı mı yoksa sadece bir pazarlama taktiği mi? Ekstra maliyetler, bu ürünlerin sağladığı faydalara değiyor mu?

Araştırmalara göre, yüksek protein içeren gıda ürünlerinin satışı hızla artıyor. Mintel’in BBC News ile paylaştığı verilere göre, 2025’in ilk üç ayında piyasaya sürülen gıda ürünlerinin %8,3’ü yüksek protein kaynağı olduğu iddiasında bulunuyor.

Bu oran, 2024’te %6,1 ve 2023’te ise %4,6 olarak kaydedilmişti.

Besin Değerleri Üzerine Uzman Görüşleri

Mintel’den araştırma direktörü Kiti Soininen, protein iddialarının üzümsü gıdalardan, bakliyat ve tavuk gibi doğal protein kaynaklarından beklenmedik ürünlere kadar uzandığını ifade ediyor. Soininen, “Tatlılar, granola, krepler ve hatta pizzalar dahi yüksek protein iddiaları ile piyasaya sürülüyor” diyerek ekliyor: “Protein, şimdilerde ‘sağlıklı yaşamın parıltısı’ olarak öne çıkıyor.”

Uzmanların Yorumları: Yüksek Proteinli Beslenme

Liverpool’da kişisel antrenörlük yapan Ethan Smith, yüksek protein diyeti kas geliştirmek için gereklidir, ancak mağazalarda bulabileceğiniz yüksek proteinli atıştırmalıkların etkili olmayabileceğini savunuyor. Smith, “Gerekli proteini sebzelerden ve yağsız etlerden temin edebilirsiniz.” diyor.

Smith’e göre, yüksek proteinli atıştırmalıkların rahatlık sağlıyor olması ve olumlu algı yaratması, üreticilerin proteini bir pazarlama aracı olarak kullanmasını teşvik ediyor.

Ürünlerdeki Protein İçeriği Nedir?

Üreticilerin, ürünlerinin protein içerdiğini iddia edebilmesi için enerji değerinin en az %12’sinin protein kaynaklı olması gerekiyor. Yüksek protein içeriği iddiasında bulunmak için bu oranın %20 olması şart.

Ürünlerine fındık ve bakliyat gibi protein açısından zengin bileşenler eklemek ya da suyu azaltarak yoğunlaştırmak gibi yöntemlerle bu oranlara ulaşabilirler.

Protein Tüketiminin Günlük Hayat Üzerindeki Etkileri

Smith, “Hızla hazırlanan bir öğle yemeği sırasında neden bir protein barına yöneldiklerini anlayabiliyorum.” diyor. “12 yıllık kariyerimde, proteinin faydaları konusunda bu kadar fazla abartıya tanık olmamıştım.”

Proteinin, kas geliştirme, spor performansını artırma, iştahı kontrol etme ve hamilelik döneminde yardımcı olma gibi birçok faydası bulunuyor.

Günlük Protein İhtiyacı Ne Olmalı?

Beslenme alanında uzman Dr. Paul Morgan, kas geliştirmek isteyenlerin vücut ağırlığına göre günde 1,6 gram protein tüketmeleri gerektiğini belirtiyor. Ortalama bir birey için ise bu rakamın 1,2 gram civarında olması yeterlidir.

Dr. Morgan, süpermarketlerdeki protein içerikli ürünlerin çoğunun “aldatıcı” olduğuna dikkat çekiyor ve bunların sağlığa vaadedildiği kadar faydalı olmayabileceği konusunda uyarıyor: “Bunların bazı faydaları olabilir, ancak birçoğu aşırı işlenmiş gıda olduğundan dikkatli olmak gerekiyor.”

Protein Fazlasının Riskleri

Aşırı işlenmiş gıdalar, erken ölümle ilişkilendirilen bir araştırmada son günlerde tekrar gündeme geldi. Fazla kalori, vücutta yağ olarak depolandığı için, yüksek protein tüketmeye çalışan bireyler genellikle kilo alma sorunları yaşıyor.

Örnek vermek gerekirse, Nature Valley’ın proteinli yer fıstığı ve çikolatalı barları 100 gramda 489 kcal içerirken, Cadbury’nin benzer çikolatalı ürünleri ise 485 kcal’dir.

Dr. Morgan, gereğinden fazla protein alımının kemiklere veya böbreklere zarar verebileceği düşüncesini reddediyor; fakat mevcut sağlık sorunları olanlar istisna olabilir.

Besin Değeri Yüksek Ürünlerin Artışı

Dr. Morgan, aşırı işlenmiş protein ürünlerine karşı duyduğu endişelere rağmen, temel gıdalardaki protein miktarının artmasını faydalı görüyor. Özellikle, yaşlı bireyler için bu, kas ve kemikleri korumak amacıyla daha fazla proteine ihtiyaçlarını karşılamak için önemlidir.

Örneğin, İngiltere’nin büyük süpermarket zincirlerinden Tesco’nun yüksek proteinli penne makarnası 100 gramda 8,8 gram protein içerirken, normal penne 5,8 gram protein sunuyor.

Fakat dikkat etmek gerekir; normal makarnanın kilosu 1,29 sterlin iken, yüksek proteinli makarnanın fiyatı 4,80 sterlin.

Yüksek Proteinli Ürünler Alınmalı Mı?

Ethan’a göre, sağlığını koruma konusunda ekstra proteine ihtiyacı olan ve kas geliştirmeye çalışan bireyler için bu ürünler faydalı olabilir. “Diyetinizin büyük kısmı besin değeri yüksek, işlenmemiş gıdalardan oluşuyorsa ve hedefinize ulaşmak için ek 20 gram proteine ihtiyaç duyuyorsanız, tatlı bir şey arıyorsanız o atıştırmalığı tercih edebilirsiniz,” diyor.

Ancak bu ürünlere aşırı bağımlı olmamak gerektiğinin altını çiziyor: “Dengeli beslenmek her zaman önemlidir.” Ethan, önceleri peynir altı suyu proteininin sadece diyet takviyesi olarak değerlendirildiğini, şimdi ise birçok ürünün içinde proteinin bolca sunulduğunu vurguluyor.